Florens Ensemble – An Instrumental Songbook

Emma Huijsser Barokharp & blokfluit
Kim Stockx Dulciaan
Edoardo Valorz Klavecimbel & Orgel

De liederen van John Dowland waren mateloos populair in het Shakespeariaanse Engeland. Dowlands tijdgenoot Thomas Morley maakte er prachtige instrumentale bewerkingen van. De muziek werd gespeeld in allerlei instrumentale combinaties gespeeld ter vermaak, maar ook als begeleiding van theaterproducties. Met hun bijzondere instrumentarium brengt het Florens Ensemble deze muziek tot leven, aangevuld met nog veel meer moois uit de zestiende en de zeventiende eeuw.  

Kim Stockx over het concert: “In Shakespeares tijd was het en vogue in Engeland om verschillende soorten muziekinstrumenten met elkaar te combineren. Deze consort muziek werd ter recreatie en met didactische doeleinden gespeeld in kamermuziek opstelling, of puur ter vermaak tijdens grote feestelijke bijeenkomsten. Het genre werd ook steeds belangrijker in theaterproducties, als achtergrondmuziek gespeeld vanuit de coulissen of op het podium als deel van het verhaal.
Thomas Morley (1557-1602) was een van de allereerste Engelse componisten die een collectie van populaire melodieën ‘made by the most Exquisite Authors’ heeft gepubliceerd, voor zes specifieke instrumenten: een luit, een pandora, een cittern, een bas- en alt viola da gamba en een fluit. Hoewel de componisten van de melodieën in Morleys ’the First book of consort lessons’ (1599) niet genoemd worden, is het eenvoudig om ze te herkennen. De ‘Lachrimae Pavin’, ‘Can she excuse my wrong’ en ‘Frog Galliard’ behoren bijvoorbeeld tot de beroemdste melodieën van John Dowland en worden zelfs in onze tijd nog gebruikt in popmuziek. Deze liederen van Dowland in de setting van Morley vormen de kern van het programma. De bijzondere combinatie van instrumenten met darmsnaren (luit) en metalen snaren (pandora en cittern) wordt door ons behouden door de combinatie van harp (darmsnaren) en klavecimbel (metalen snaren).
Hieromheen spelen wij zestiende- en vroeg zeventiende-eeuwse instrumentale muziek, in heel Europa in die tijd diepgaand gebaseerd op het model van vocale muziek. Liederen, airs en madrigalen werden gebruikt voor een oneindig aantal instrumentale versies, gerealiseerd door middel van de meest doorwrochte compositietechnieken, waarbij verschillende nuances werden toegevoegd aan bekende melodieën. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de variaties gecomponeerd op het lied ‘Doen Daphne d’over schoone Maeght’. In dit programma klinken versies hiervan voor solo blokfluit van Jacob van Eyck (‘Fluyten Lust-Hof’, 1646) en voor solo klavecimbel uit het ‘Camphuysen Manuscript’. De originele tekst en melodie zijn ontstaan in Engeland, waarschijnlijk aan het eind van de zestiende eeuw en zijn gebaseerd op het verhaal van Apollo en Daphne, uit de ‘Metamorphoses’ van de Romeinse dichter Ovidius.
Een ander prachtig voorbeeld zijn de talloze variaties op het gevierde madrigaal ‘Susanne on jour’ door de Vlaamse componist Roland Lassus (1532-1594). De ‘Susanna passagiata’ van Bartolome’ Selma y Salaverde, voor een ongespecificeerd basinstrument, zal tot klinken worden gebracht op dulciaan begeleid door harp, orgel en klavecimbel. Het feit dat Selma y Salaverde een gevierd bespeler van de dulciaan was, actief in Spanje en Oostenrijk, suggereert dat de virtuoze variaties voor dit instrument waren bedoeld.”

Programma
Diego Ortiz (1510-1570)
Recercada Primera sobre la cancion Doluce Memoire

John Dowland (1563-1626), set by Thomas Morley (1557-1602) 
Frog Galliard

Giovanni Maria Trabaci (1575-1647)
Toccata seconda & ligature per l’arpa

Giovanni Antonio Bertoli (1598 -1645)
Sonata Prima

John Dowland, set by Thomas Morley
Captain Pipers Pavin 
Galliard to Captain Pipers Pavin 

Jakob van Eyck (1589 – 1657)
Doen Daphne d’over schoone Maeght 

Anonymous ca. 1650
Daphne

Diego Ortiz (1510-1570)
Recercada ottava

Dowland, set by Morley
Galliard Can she excuse 

Bartolome’ Selva y Salaverde (1595-1638)
Canzon quinta Vestiva i colli Basso & Soprano

Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621)
Malle Sijmen

Bartolome’ Selva y Salaverde
Susanna Passaggiata a basso solo

Toegang € 20,- (uitsluitend via reservering per mail)