De Goldbergvariaties van J.S. Bach

Frédérick Haas, klavecimbel
Bach was al op gevorderde leeftijd toen hij in 1742 zijn Goldbergvariaties publiceerde. Het verhaal, zoals opgetekend door de eerste Bachbiograaf Forkel, gaat dat ze bedoeld waren om uitgevoerd te worden door de jonge klavecimbelvirtuoos Johann Gottlieb Goldberg, om diens werkgever, Graaf Hermann Carl von Keyserlingk te vermaken wanneer deze aan slapeloosheid leed.
Of het verhaal klopt is niet bekend, maar feit is dat Von Keyserlingk buitengewoon tevreden was over het resultaat en er goed voor betaalde: een gouden beker met honderd Louis d’Or.
En nog steeds is het de moeite waard om er wakker voor te blijven; van de Aria waarmee de variaties beginnen, tot aan het geestige Quodlibet, waarna met herhalen van de Aria de cirkel rond is. Al heel lang gelden de Goldbergvariaties als een hoogtepunt in de klaviermuziek: in eerste instantie op het klavecimbel, waarvoor ze geschreven zijn, zoals het titelblad vermeldt, en later op de piano.
Uiteraard kiest de fameuze Franse klavecinist Frédérick Haas – al jarenlang een vaste gast in ’t Huis te Poort – voor een authentieke benadering, en dus voor het klavecimbel. Van zijn interpretatie van Bachs Goldbergvariaties zal binnenkort een cd-opname verschijnen. Gezien zijn eerdere excellente Bachvertolkingen, maar zeker ook zijn recente opnamen van het complete klavecimbelwerk van Bachs tijdgenoot Couperin is dat een gebeurtenis om naar uit te zien. Frédérick Haas (Frankrijk, 1969) was vanaf zijn kindertijd gefascineerd door het klavecimbel. Na eerst onderricht te hebben genoten op de piano kon hij op 12-jarige leeftijd op zijn favoriete instrument overstappen. Hij nam les bij verscheidene docenten, en ontving solistendiploma’s op zowel het Conservatorium van Amsterdam als het Koninklijk Conservatorium in Brussel. Aan de Sorbonne in Parijs behaalde hij een graad in de musicologie. Hij nam deel aan een groot aantal masterclasses, maar in het bijzonder die van Scott Ross, Jos van Immerseel, Andre Isoir en Jordi Savall bleven een bron van inspiratie. Door regelmatig de werkplaatsen van instrumentbouwers te bezoeken heeft hij geleerd hoe hij door zorgvuldig afstellen en stemmen de mogelijkheden van zijn instrumenten optimaal uit te buiten. Haas is vertrouwd met een groot aantal van de nog in gebruik zijnde bijzondere klavecimbels en is regelmatig te gast bij belangrijke verzamelaars. Ook deze kennis is van nut om een optimale klank te bereiken en te ontdekken wat de expressieve mogelijkheden van het instrument zijn.
Frédérick Haas heeft meegewerkt aan concerten en opnamen met talloze oude-muziekensembles, waaronder de memorabele Bachcantates met Andreas Scholl en Philippe Herreweghe. Hij treedt op door heel Europa, als solist of als muzikaal leider van het ensemble Ausonia (Festival van Ambronay, Festival Baroque de Pontoise, Philharmonic Society of Brussels, Concertgebouw Amsterdam, Academies Musicales de Saintes, het festival van Cordes, Castello Sforzesco in Milaan, Chateau d’Assas, Boekarest Bach Festival, Concerts Parisiens, Printemps des Arts de Nantes, het festival van Brezice (Ljubljana), St. Petersburg International Early Music Festival…). Voor het label Calliope nam hij een cd op met de Suites van J.H. d’Anglebert: ‘Can one imagine a more vibrant harmony between the work and its interpretation? Not a moment of tedium or monotony on listening to this disc. An undeniable success.’ (Diapason); de complete klavecimbelwerken van J. Ph. Rameau: ‘Haas, whose complete Rameau is a spectacular achievement.’ (Gramophone); de Engelse Suites van J.S.Bach: Bach appears to us transparent, effortless, without restraint, … quite simply reinvented!’ (Classica), en een opname met 21 sonates van D.Scarlatti: ‘Once again Frédérick Haas lends an essential clarity to the repertoire he touches, and offers us a fascinating disc, as maturely conceived as it is imaginative.’ (Piano Magazine), ‘This is a stunning recording.’ (Gramophone), ‘Searing, supple, sublime, these are the three words which characterise this interpretation of the highest calibre.’ (Repertoire). Frédérick Haas is docent klavecimbel aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel. Hij geeft regelmatig masterclasses in Duitsland, Italië, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, België en Roemenië.